kto nie może być dawcą szpiku

Jak pobiera się szpik kostny?Jak zostać dawcą?

W Polsce, każdego roku 10 tys. osób dowiaduje się, że ma białaczkę. Choć zajmujemy 2. (tuż po Niemcach) miejsce w Europie pod względem ilości potencjalnych dawców, to potrzeby chorych są znacznie większe.

Choć w Polsce liczba dawców szpiku kostnego – zarejestrowanych w bazach dawców – przekracza 1,3 mln osób (dane z 2017 r.), to wciąż mało, by pomóc potrzebującym przeszczepu. Dlaczego? Jedynie 25% chorujących na białaczkę może przyjąć szpik kostny od spokrewnionych z nimi osób – najbliższej rodziny. Pozostałe 75% potrzebuje dawcy „zewnętrznego”. I tutaj sprawa nie jest prosta, ponieważ prawdopodobieństwo zgodności i znalezienia odpowiedniego dawcy, tzw. bliźniaka genetycznego, jest bardzo niskie – od 1:20 tys., do nawet 1:kilku milionów. Zatem każdy nowy zarejestrowany dawca szpiku kostnego zwiększa prawdopodobieństwo dopasowania materiału, a tym samy szanse chorych na wyleczenie.

Z badań wynika, że przed zostaniem dawcą powstrzymują nas często nieuzasadnione obawy lub po prostu brak wiedzy. Dlatego warto mieć świadomość: jak pobiera się szpik kostny, kto może zostać dawcą i jakie są ewentualne ograniczenia. Bywa też tak, że nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele możemy dać chorym – to szansa na wyleczenie i na życie, a szczególnie ważna jest pomoc chorym dzieciom. Przekonajcie się sami:

Jak pobiera się szpik kostny?

Zanim o tym, jak pobiera się szpik kostny, warto przypomnieć czym jest białaczka, by lepiej zobrazować przebieg tego procesu. Prosto mówiąc, białaczka, inaczej leukemia, jest nowotworem układu krwiotwórczego. To on powoduje, że w szpiku kostnym zaczynają namnażać się nieprawidłowe komórki, które niszczą te zdrowe i atakują narządy ciała (np. węzły chłonne, nerki, wątrobę). A sam szpik kostny jest niezwykle ważny w naszym organizmie. Ta płynna tkanka znajdująca się wewnątrz kości odpowiada za produkcję czerwonych i białych krwinek oraz płytek krwi. Dzięki nim możliwe jest transportowanie tlenu do organizmu, obrona przed zakażeniami i zapobieganie krwawieniom.

To komórki macierzyste zawarte w szpiku kostnym mają zdolność różnicowania się i tworzenia wszystkich elementów krwi. I to właśnie je pobiera się od dawcy. Komórki macierzyste znajdują się również w krwi obwodowej i pępowinowej. Jak przebiega ten proces?

Są dwie metody pobierania materiału przeszczepowego. Obie są bezpieczne. Pierwsza polega na pobraniu szpiku z talerza biodrowego. Zabieg jest bezbolesny, ponieważ przebiega w znieczuleniu ogólnym. Drugim sposobem jest leukafereza – od dawcy pobiera się krew obwodową, z której następnie separowane są komórki szpiku. Ten zabieg nie wymaga znieczulenia, a zatem mniej obciąża dawcę. Przed nim podawany jest lek, który mobilizuje szpik do namnażania komórek krwiotwórczych.

Zostać dawcą

Większość z nas może zostać dawcami. Komórki macierzyste pobiera się od zdrowych osób w wieku 18-50 lat. Są jednak pewne ograniczenia. Kto nie może być dawcą szpiku? Są to osoby cierpiące na choroby: układu sercowo-naczyniowego, zakaźne (HIV, WZW typu B i C), nowotworowe, autoimmunologiczne, nerwowe, endokrynologiczne, a także osoby po przeprowadzonej transplantacji i przyjmujące niektóre leki. To niewielki procent pośród osób zdrowych, które zostając dawcami, mogą, dosłownie, podarować innym życie.

Dodaj komentarz