Umowy są zawierane w różnych sytuacjach. Ich spisywanie to ważne zabezpieczenie interesów obu stron. Choć nie każdą umowę trzeba zawierać na piśmie (strony umowy zobowiązują też ustalenia ustne), z pewnością warto to zrobić. Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że zawarcie niektórych umów wymaga wizyty u notariusza. Sporządzenie aktu notarialnego wiąże się z poniesieniem pewnych kosztów, lecz równocześnie zdecydowanie skuteczniej chroni nasze interesy. Kiedy umowa powinna mieć poświadczenie podpisane przez notariusza? Wyjaśnimy to w dalszej części tekstu.
Dlaczego warto pospisywać umowy u notariusza?
Umowa spisana przy obecności notariusza stanowi najlepsze zabezpieczenie dla obydwu stron. Taki dokument daje stronom pewność, że w razie niewywiązywania się z postanowień umowy mają one możliwość dochodzenia swoich roszczeń. Istnieje także możliwość zawarcia w akcie notarialnym klauzuli dobrowolnego poddania się egzekucji w trybie art. 777 kodeksu postępowania cywilnego. Oznacza to, że w przypadku naruszenia postanowień umowy przez jedną ze stron wierzyciel może wszcząć postępowanie egzekucyjne bez kierowania sprawy do sądu. W świetle polskiego prawa akt notarialny wyposażony w klauzulę z art. 777 jest tytułem egzekucyjnym, tzn. sprawę po nadaniu jej klauzuli wykonalności można kierować od razu do komornika. Tym samym osoba pokrzywdzona nie musi tracić czasu ani ponosić dodatkowych kosztów na adwokata.
Podpisanie umowy u notariusza – jak wygląda?
Aby podpisać umowę w obecności notariusza należy udać się do kancelarii notarialnej. Taki dokument pociąga za sobą określone skutki prawne. Stworzenie umowy w formie aktu notarialnego wymaga obecności wszystkich jej stron. Czynność ta następuje po okazaniu wszystkich dokumentów, które są niezbędne do jej zawarcia. Celem przykładu, do sporządzenia umowy sprzedaży nieruchomości niezbędne są odpisy księgi wieczystej prowadzonej dla danej nieruchomości.
Jakie umowy należy zawrzeć w formie aktu notarialnego?
Do zawarcia niektórych umów obecność notariusza oraz stworzenie aktu notarialnego są niezbędne. Jest to wymóg prawny mający zapobiegać późniejszym sporom sądowym, które mogłyby powstać w wyniku dowolnej interpretacji wyników umowy. Zawarcie takich umów w jakiejkolwiek innej formie niż akt notarialny powoduje ich nieważność – ustawodawca założył bowiem, że w tych przypadkach moc prawną ma jedynie akt notarialny. Swoich roszczeń można dochodzić wyłącznie na jego podstawie: w świetle prawa nie będą tu więc ważne żadne umowy zawarte na zwykłej kartce papieru czy też zawarte ustnie. Do umów, które dla swej ważności muszą być zawierane w kancelarii notarialnej, zalicza się w szczególności:
- umowę sprzedaży nieruchomości,
- umowę darowizny,
- umowę ustanowienia użytkowania wieczystego,
- umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu,
- umowę spółki akcyjnej,
- umowę spółki komandytowej,
- umowę spółki komandytowo-akcyjnej,
- umowę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
- małżeńską umowę majątkową (intercyzę).
Zarówno jedna, jak i druga osoba podpisująca taki dokument w obecności notariusza może na jego podstawie dochodzić swoich praw w sądzie.
Umowy z podpisem notarialnym
Innym rodzajem umów, do których spisania konieczna jest obecność notariusza, są umowy z podpisem notarialnie poświadczonym. Nie mają one formy aktu notarialnego, a prawnik dokonujący czynności notarialnych swoim podpisem potwierdza jedynie fakt podpisania konkretnego dokumentu przez strony. Zgodnie z polskim prawem notarialnego poświadczenia wymagają przede wszystkim takie umowy jak:
- umowa zbycia lub wydzierżawienia przedsiębiorstwa,
- umowa ustanowienia użytkowania w przedsiębiorstwie,
- umowa zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
W świetle prawa brak podpisu notarialnego w przypadku wymienionych wyżej dokumentów skutkuje ich nieważnością. Należy pamiętać, że do obowiązków notariusza nie należy sprawdzenie umowy pod względem prawnym. Jego zadaniem jest jedynie poświadczenie, że dana umowa została zawarta przez konkretne strony.
Partnerem merytorycznym publikacji jest notariusz-wajda.pl